Tiện gỗ mỹ nghệ là nghề truyền thống ở thôn Nhạn Tháp, xã Nhơn Hậu, cách Quy Nhơn khoảng 30km về hướng tây bắc. Các sản phẩm của làng nghề nổi tiếng không chỉ bởi chất lượng, sự tinh xảo mà còn ở chỗ mang tính đặc trưng của văn hóa Bình Định. Các sản phẩm hiện nay của làng nghề không chỉ được tiêu
Nghề truyền thống ở làng Nhạn Tháp
Nhắc tới ngôi làng truyền thống này; chắc chắc không thể không nhắc tới 2 sản phẩm được ưa chuộng nhất chính là: lục bình khảm xà cừ và các sản phẩm tiện gỗ.
Khảm xà cừ còn có tên gọi là cẩn xà cừ; đây là một nghề thủ công đã có từ rất lâu đời ở nước ta. Bởi Việt Nam có lợi thế nằm cạnh bờ biển dài; nên nguồn nguyên liệu luôn dồi dào. Và Nhạn Tháp chính là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời; nổi tiếng với sản phẩm lục bình khảm xà cừ. Các loại lục bình với nhiều kích cỡ khác nhau phù hợp với nhu cầu sử dụng; được chạm trổ và khảm xà cừ công phu; hay đục, chạm, lộng bông hoa, muông thú trên những lục bình có kích thước lớn.
Dưới đôi bàn tay khéo léo của người nghệ nhân; những chiếc lục bình sẽ được khảm chìm xà được xuống bề mặt gỗ; hoặc tạo hình 3 chiều và gắn nổi trên bề mặt gỗ; tạo ra các sản phẩm mang tính nghệ thuật cao và rất tinh xảo. Mỗi miếng ốc xà cừ trai ngọc; hay bào ngư được sử dụng đều toát lên hồn của sản phẩm. Những đường cắt sắc sảo được ghép lại với nhau theo nhiều hình thù.
Tiếp đến, chính là các sản phẩm đồ gỗ tự nhiên được gia công cắt gọt và thực hiện nhờ chuyển động xoay tròn của trục chính (hiểu đơn giản chính là chiếc mâm có 1 trục chính kẹp giữ gỗ; trục chính xoay tròn đồng thời tạp chuyển động gỗ xoay tròn theo trục; kết hợp với các chuyển động tịnh tiến theo phương dọc và ngang của dụng cụ cắt, gọt tạo thành chuyển động cắt, gọt sản phẩm theo ý muốn.
Làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp
Trong suốt nhiều năm nay, ngôi làng Nhạn Tháp vẫn luôn nổi tiếng với các sản phẩm gỗ tiện, đục chạm, khảm xà cừ. Từ những khâu chọn nguyên liệu cho tới chàm nhám hoàn thiện và phun bóng đều được người nghệ nhân làm rất chuyên tâm để tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt nhất.
Các sản phẩm của làng nghề truyền thống Nhạn Tháp rất phong phú và đa dạng. Để phù hợp với xu hướng đồ gỗ của người tiêu dùng; các sản phẩm của làng nghề truyền thống Nhạn Tháp luôn được cập nhật nhiều mẫu mã đa dạng. Sự thức thời, cầu thị và nhạy bén này đã giúp cho làng nghề ngày càng được biết tới nhiều hơn.
Lịch sử làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp
Nằm cách thành phố Quy Nhơn khoảng 30km về hướng Tây Bắc; chính là thôn Nhạn Tháp, xã Nhơn Hậu, tỉnh Bình Định. Từ cách đây hàng mấy trăm năm; tiện gỗ đã là nghề truyền thống ở Nhạn Tháp.
Để làng nghề có thể phát triển mạnh mẽ hơn nữa; đích thân những vị tiên chỉ của ngôi làng này đã ra Bắc; để mời những người thợ lành nghề từ một làng gỗ nổi tiếng ở: làng nghề La Xuyên – Nam Định; Chàng Sơn – Thạch Thất, Phú Xuyên – Thường Tín – Hà Nội, Đồng Kỵ – Bắc Ninh…; về để truyền nghề. Chính những người thợ này đã giúp cho ngôi làng phát triển và thăng hoa nhanh chóng; bởi họ đã cất công về lại Bắc Ninh để có thể mời gọi thêm những tay thợ giỏi tiếp theo vào Nhạn Tháp.
Từ năm 2000 đến năm 2006 có thể nói là thời kỳ cực thịnh của làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp. Bởi ở giai đoạn này những loại gỗ quý như: cẩm lai, trắc gai, trầm thị, chò chỉ,…; vẫn còn nguồn cung cấp dồi dào và đem lại lợi nhuận cao. Bắt đầu từ nơi tiêu thụ chính là tỉnh Bình Định; lâu dần các sản phẩm của làng Nhạn Tháp tiếp tục được tiêu thụ ở Trung Quốc. Đôi khi, chính những thương nhân Trung Quốc đã phải cất công về tận làng nghề để đặt mẫu.
Cho tới năm 2007, làng nghề này được nới rộng ra thôn Vân Sơn; và phát triển thành một cộng đồng tiện gỗ nghệ thuật rộng lớn. Chính nhờ sự phát triển mạnh mẽ này mà từ đó; làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp đã được UBND tỉnh Bình Định ra công văn; đổi tên thành làng nghề truyền thống tiện gỗ mỹ nghệ Nhơn Hậu.
Chiêm ngưỡng sản phẩm làng nghề tiện gỗ Nhạn Tháp
Đến với làng tiện mỹ nghệ Nhơn Hậu, du khách sẽ được chiêm ngưỡng những sản phẩm mỹ nghệ tinh xảo làm từ những bàn tay tài hoa của các nghệ nhân lành nghề nơi đây với trên 50 sản phẩm gỗ mỹ nghệ các loại: từ gạt tàn thuốc, ống đựng tăm…, đến lọ hoa trang trí, đồ thờ cúng, tượng phật, tranh treo tường…
Đến với làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp (tỉnh Bình Định), du khách được tìm hiểu về nghề tiện gỗ truyền thống cùng những sản phẩm nổi tiếng trong và ngoài nước, khám phá một vùng đất giàu truyền thống lịch sử – văn hóa với con người bình dị, chất phác nhưng có đôi tay vô cùng nghệ thuật, tài hoa.
Nếu bạn cũng yêu thích tìm hiểu về văn hóa truyền thống của dân tộc thì hãy một lần đến mảnh đất Bình Định để trải nghiệm không khí ở Nhạn Tháp và nhiều làng nghề truyền thống khác nhé.
Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của gotrangtri.vn để cập nhật những thông tin mới trong cuộc sống hàng ngày cũng như học hỏi kinh nghiệm thiết kế nội thất nhà đẹp!
Vài nét về làng nghề tiện gỗ mỹ nghệ Nhạn Tháp
Tiện gỗ mỹ nghệ là làng nghề truyền thống ở thôn Nhạn Tháp, xã Nhơn Hậu, tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 30km về hướng Tây Bắc.
Đây vừa là một địa danh sản xuất đồ mỹ nghệ nổi tiếng, vừa là một điểm du lịch thú vị được nhiều du khách khám phá khi đến Bình Định.
Nếu đi theo đường Quốc lộ 1 xuôi ngược Bắc – Nam, từ phường Đập Đá, thị xã An Nhơn rẽ về hướng Tây chừng cây số là đã đến xã Nhơn Hậu. Ở đây ngoài làng nghề tiện Nhạn Tháp còn có những xưởng nghề gốm, rèn hoạt động.
Chùa Nhạn Sơn – Nhạn Tháp, Nhơn Hậu, Bình Định. (ảnh: internet)
Càng về gần làng nghề tiện gỗ Nhạn Tháp, người ta càng nghe rõ tiếng mài, đục, đẽo gỗ đặc trưng của những người nghệ nhân.
Bên cạnh những xưởng sản xuất còn có rất nhiều cửa hàng bày bán đồ gỗ mỹ nghệ cho du khách chiêm ngưỡng và chọn mua cho mình những món đồ ưng ý.
Làng nghề tiện gỗ Nhạn Tháp là nghề truyền thống có cách đây hàng mấy trăm năm ở tỉnh Bình Định nhưng không ai nhớ rõ lịch sử hình thành từ khi nào. Các cụ lớn tuổi trong làng chỉ kể lại rằng, xưa kia làng nghề chủ yếu chỉ làm các đồ thờ tự và các đồ dùng trong gia đình.
Nhưng vì các sản phẩm làm ra đẹp và tinh xảo, giá cả lại rẻ hơn so với các làng nghề ở nhiều địa phương khác, nên sản phẩm của làng tiện gỗ Nhạn Tháp được khách hàng yêu thích.
Đồ gỗ mỹ nghệ của làng nghề tiện gỗ Nhạn Tháp nổi tiếng đẹp và tinh xảo. (ảnh: internet)
Từ đó, làng nghề tiện gỗ Nhạn Tháp đẩy mạnh phát triển và bán các sản phẩm ra ngoài thị trường. Những năm cuối thập niên 90 của thế kỷ trước, một số người thợ tiện trẻ tiếp cận thị trường bằng cách rong ruổi trên các chuyến tàu xuyên việt, chào bán các đồ chơi trẻ em hay đồ dùng trang trí bằng gỗ tiện đơn sơ như: gạt tàn, quả địa cầu, bộ bình trà…
Bằng những chuyến đi đó, họ tìm đến các làng nghề cẩn xà cừ, làng nghề chạm gỗ lớn ở miền Bắc để học nghề như: làng nghề La Xuyên – Nam Định, Chàng Sơn – Thạch Thất, Phú Xuyên – Thường Tín – Hà Nội, Đồng Kỵ – Bắc Ninh…
Cũng từ đây, làng nghề mỹ nghệ Nhạn Tháp phát triển thêm gia công chạm, khảm xà cừ tinh xảo.
Sản phẩm mỹ nghệ của làng nghề tiện gỗ Nhạn Tháp ngày càng đa dạng, phong phú. (ảnh: internet)
Ngày nay, được sự quan tâm đầu tư của Chính quyền, làng nghề mỹ nghệ Nhạn Tháp ngày càng phát triển, các sản phẩm làm ra ngày càng chất lượng hơn.
Thị trường tiêu thụ của Nhạn Tháp không chỉ phát triển mạnh trong nước mà còn thông qua các kênh phân phối là hệ thống bán hàng lưu niệm, các đại lý đồ mỹ nghệ và xuất khẩu qua đường tiểu ngạch đến thị trường Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hồng Kông,..
